Кәсіпорын қызметінің экология саласындағы негізгі бағыттары- қоршаған ортаға эмиссияларды қысқарту, парниктік газдар шығарындыларын азайту, су ресурстарын тұтынуды азайту, қалдықтарды басқару, экологиялық мәдениетті дамыту болып табылады.

Ластаушы заттардың шығарындыларын басқару

Қоршаған ортаға әсерді барынша азайтудың негізгі бағыттарының бірі - кәсіпорынның өндірістік қызметі процесінде атмосфералық ауаға ластаушы заттардың шығарындыларын азайту.

Соңғы үш жылдағы атмосфералық ауаға ластаушы заттар шығарындыларының динамикасы келесі диаграммада берілген:

2022 жылмен салыстырғанда «ПМХЗ» ЖШС ластаушы заттардың шығарындыларын 907 тоннаға (4%) қысқартты. Шығарындыларды азайту мазутты технологиялық пештерді құрамында күкірт мөлшері аз пеш отынына ауыстыру арқылы қол жеткізілді.

2023 жылы «ПМХЗ» ЖШС битум шығару қондырғысының пешін салу жобасын іске асырды. Іс-шараның экологиялық тиімділігі сұйық отынды тұтынуды төмендету болып табылды. 

Парниктік газдар шығарындыларын басқару

Мемлекет басшысы жариялаған 2060 жылға қарай бейтараптыққа қол жеткізу жөніндегі мақсатты ескере отырып, төмен көміртекті дамуға көшу Қазақстан үшін ерекше өзектілікке ие болды.

Кәсіпорын үшін төмен көміртекті даму орнықтылықты арттыруға және бәсекеге қабілеттілікті күшейтуге бағытталған стратегиялық міндет болып табылады, осыған байланысты «ПМХЗ» ЖШС барлық технологиялық тізбек бойынша парниктік газдардың тікелей және жанама шығарындыларын қысқартуға және өндірістік қызметтің энергия тиімділігін арттыруға бағытталған іс-шараларды ұдайы жүзеге асырады.

Қойылған мақсатқа қол жеткізу үшін кәсіпорын Төмен көміртекті дамытудың 2022-2031 жылдарға арналған бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлеп, іске асыруда.

Төмен көміртекті даму аясында кәсіпорын 2022 жылмен салыстырғанда 2023 жылы электр энергиясын тұтынуды 12 947 мың кВтс (3%), жылу энергиясын тұтынуды 28 447 Гкал (4%) және отын шығынын 6 476 тонна шартты отынға (2%) төмендетті.

2024 жылға кәсіпорын төмен көміртекті даму бағдарламасын іске асыру бойынша 13 іс-шара жоспарлаған, оның ішінде 6 іс-шараны іске асыруға дайын, сонымен бірге 7 іс-шара бойынша жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеу жоспарлануда.

2024 жылы iс-шараларды iске асырудың күтiлетiн экологиялық тиiмдiлiгi - CO2 шығарындыларын 6 мың тоннаға азайту болып табылады.

Су ресурстарын басқару

Су ресурстарын басқару шеңберінде кәсіпорын су ресурстарын тұтынуды оңтайландыруға және су объектілерінің сарқынды сулармен ластануын азайтуға бағдарланған. Суды тұрақты пайдалану мiндетiн шешудiң негiзгi тәсiлi - айналмалы сумен жабдықтау жүйелерiн қолдану, тазартылған ағындарды қайта пайдалану және суды өндірістік ысырап жасауды азайту болып табылады.

2023 жылы су тұтыну көлемі 606 мың м3 құрады, бұл 261 жылмен салыстырғанда 30% мың м3 (2022) аз.

Соңғы үш жылдағы ластаушы заттар төгінділерінің динамикасы мынадай диаграммада берілген:

2023 жылы ластаушы заттар төгінділерінің көлемі 110 тоннаға (18%) төмендеді. Шығарындылардың азаюы тазартылған суларды өндіріске қайтаруды 70% -ға дейін ұлғайтудың арқасында мүмкін болды.

Жаңа техникалық суды тұтынуды төмендету мақсатында кәсіпорын 2024 жылы биологиялық тазартудың І (бірінші) жүйесінен кейін сүзілген ағындар станциясының құрылысын аяқтайды.

Қалдықтарды басқару

Кәсіпорында пайда болатын қалдықтарды басқару қолданыстағы экологиялық менеджмент жүйесіне және экологиялық заңнама талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

Қалдықтарды көму көлемі 2022 жылмен салыстырғанда 2023 жылы 155 тоннаға (13%) төмендеді. Қалдықтарды көму көлемінің азаюы қалдықтарды мамандандырылған ұйымдарға беру және қалдықтарды өз қондырғысында қайта өңдеу көлемінің ұлғаюына байланысты.

2023 жылы кәсіпорынның қалдықтардың түзілуінің жалпы көлемінен:

– Flottweg жеке қондырғысында өңделгені – 26 958 тонна (69%);

– мамандандырылған ұйымдарға – 10 345 тонна (28%) берілді.

– қатты қалдықтардың жеке жинағышында – 1 004 тонна (3%) қалдықтар көмілді.

Экологиялық мәдениетті дамыту

«ПМХЗ» ЖШС корпоративтік экологиялық мәдениетті дамытуға және кәсіпорын жұмыскерлері мен мердігерлік ұйымдардың қоршаған ортаға жауапкершілікпен қарауына үлкен көңіл бөледі. Мұндай саясаттың түйінді құралдары: қызметкерлердің табиғат қорғау талаптарын сақтауға тартылуын арттыру, экологиялық акциялар өткізу, табиғи ресурстарды ұтымды және жауапты тұтыну мәдениетін дамыту болып табылады.

2024 жылдың бірінші жартыжылдығында ПМХЗ қызметін көрсететін зауыт жұмысшылары мен сервистік компаниялардың қызметкерлері экологиялық акциялардың тұтас сериясына қатысты.

Ең алдымен павлодарлық мұнай өңдеушілер «Таза Қазақстан» республикалық экологиялық акциясына қосылды, оның аясында кәсіпорынның өнеркәсіптік алаңына санитарлық тазарту, кәсіпорынның санитарлық-қорғау аймағына тазарту жұмыстарын жүргізді, қала аумағында сенбілік өткізді, кәсіпорын аумағын абаттандырып, көгалдандырды.

2024 жылғы 20 сәуірде ПМХЗ жұмыскерлері мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған «САМАЛ» оңалту орталығының аумағын абаттандыруға қатысты. Оңалту орталығының аумағын 25 адам ретке келтірді, оған 2 арнайы техника тартылды, 3 тоннадан астам қоқыс шығарылды және 4 қарағай мен 6 бұта сирень отырғызылды.

Балалар күніне және Дүниежүзілік қоршаған ортаны қорғау күніне орай зауыт жұмыскерлерінің балалары үшін қағаз қалдықтарынан жасалған «Жасыл ел» балалар қолөнер бұйымдары байқауы ұйымдастырылды. Байқауға кәсіпорын мен сервистік ұйымдар қызметкерлерінің 7-12 жас аралығындағы 35 баласы қатысты. Байқауға қатысушылар үшін дайындалған ойын-сауық бағдарламасы өткізілді. «Жасыл ел» байқауының барлық қатысушылары мадақтаулар мен сертификаттарға ие болды.

Сонымен қатар, «ПМХЗ» ЖШС кәсіпорынның өндірістік алаңы мен санитарлық-қорғау аймағын абаттандыру және көгалдандыру бойынша тұрақты жұмыс жүргізуде.

2024 жылдың көктемінде өнеркәсіп алаңының аумағында 45 жасыл көшет, ал санитарлық-қорғау аймағының аумағында 3 715 көшет отырғызылды. Көшеттерді жерсіндіру мақсатында кәсіпорын 2021-2024 жылдар аралығында отырғызылған жасыл желектерге күтім жасауды қамтамасыз етеді.

Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шараларды қаржыландыру

Тұтастай алғанда, 2023 жылы экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша шығындар 6 238 млн. теңгені құрады:

Көрсеткіштің атауы	Шығындар, млн. теңге
Ресурстарды ұтымды пайдалануға бағытталған негізгі капиталға инвестициялар	5235
Қоршаған ортаны қорғауға арналған ағымдағы (операциялық) шығындар	770
Қоршаған ортаға теріс әсері үшін төлемақы	233

2023 жылы қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шараларды іске асыру экологиялық көрсеткіштерді айтарлықтай жақсартуға мүмкіндік берді.

2024 жылы «ПМХЗ» ЖШС экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге 3,3 млрд. астам теңге инвестициялауды және қоршаған ортаға әсер ету тәуекелдерін барынша азайту жөніндегі жүйелі жұмысты жалғастыруды жоспарлап отыр.

«ПМХЗ» ЖШС еңбекті және қоршаған ортаны қорғау департаментінің қоршаған ортаны қорғау қызметі